Kernenergielobby razend actief

Op 26 april is het twintig jaar geleden dat de kernenergiecentrale in Tsjernobil (volgens ons moet je Tsjórnobil zeggen) begon te lekken nadat men er een foutje had gemaakt met een veiligheidsexperiment. Je zou verwachten dat de voorstanders van kernenergie zich dezer dagen even rustig zouden houden, maar neen. Men heeft gekozen voor de vlucht voorwaarts.

Eerder konden wij al melden dat de heer Lubbers ons land toch nog de nieuwe kerncentrales gaat bezorgen die hij er als premier niet heeft kunnen doordrukken en vandaag komt de De Telegraaf met een paginagroot artikel over Pieter Winsemius. Deze schertsfiguur was milieuminister toen de boel in Tsjernobil (desnoods Tsjernobil', maar geen Tsjernobyl of Chernobyl. Op het plaatsnaambordje staat trouwens heel duidelijk Tsjornobil') ([TOEVOEGING, 23-4-2006, 13.36 uur:] Uitgaande van de Russische spelling is het wel degelijk Tsjernobyl'. De И in het plaatsnaambordje is Oekraïens en zou best eens voor dezelfde klank kunnen staan als de Russische Ы en dat wordt in ons alfabet een y. Wij hadden beter na moeten denken en als wij niet zelf verantwoordelijk waren geweest, hadden we de verantwoordelijken laten ontslaan. Excuses voor de overlast. [EINDE TOEVOEGING]) uit de klauwen liep.

De De Telegraaf geeft als kop De donkere wolk die overdreef en als ondertitel 'Milieuminister Pieter Winsemius loodste Nederland door onzichtbaar gevaar'. Men gaat er daarbij kennelijk vanuit dat Detelegraaflezers zulke lange stukken niet kunnen of willen lezen, maar heeft buiten ons gerekend. Ha. Wij hebben het wel gelezen en komen tot de conclusie dat Pieter Winsemius ("Winsemuis", zeiden wij vroeger, al was het maar vanwege zijn rattekop) helemaal nix geloodst heeft. We gaan het stuk hier niet helemaal zitten samenvatten, maar halen er even een paar veelzeggende citaatjes uit.

Het ging mis op 26 april, en het duurde een hele poos voordat men dat in het westen doorhad. De eerste stap van Pieter 'de geweldige loods' Winsemius:

"Dinsdag 29 april: 'In Kiev zou wat aan de hand zijn. Midden in een bespreking over bodemsanering heb ik gezegd: jongens, ik kap met vergaderen, ik kan me niet concentreren en heb het gevoel dat er iets groters aan de hand is.'"

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! Hij kapt met vergaderen omdat hij zich niet kan concentreren. Nu komt alles goed! Maar hij doet meer:

"Ik heb premier Lubbers, toen was Nederland voorzitter van de EG, geadviseerd de Russen steun aan te bieden. Voor de week erna stond een debat over het bouwen van meer kerncentrales in Nederland op de agenda van de Tweede Kamer. Toch al een gevoelig onderwerp in verkiezingstijd en toen helemaal. Die discussie hebben we afgeblazen."

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! Stel je toch voor dat het debat was doorgegaan en dat de Tweede Kamer het enige juiste besluit had genomen, namelijk geen nieuwe kerncentrales bouwen en de oude sluiten. Dat kunnen we niet hebben "in verkiezingstijd". Maar goed, Pieter 'de heldhaftige gids' Winsemius gaat voort met het redden van Nederland. Reeds op 30 april 1986 besluit hij alle verantwoordelijkheid af te schuiven. Natuurlijk zaten alle ministers voortdurend in crisisberaad bijeen, of toch niet?:

"Die woensdag, tijdens het hardlopen (cursivering van S.J.), dacht ik: als het spannend wordt, moet één man verantwoordelijk zijn, de beste ambtenaar. En ik héb 'm, Marius Enthoven. [...] Ik heb hem gezegd: 'Áls er iets gebeurt moet jij beslissen. Op ons kan je niet aan, want wij zitten overal in het land vanwege de verkiezingen. Je hebt carte blanche, ik dek je blind'."

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! Stel je toch voor dat je je verkiezingsbijeenkomsten zou moeten afzeggen om je werk te doen. Dat kunnen we niet hebben. We lezen verder:

"Inzichten in radioactiviteit hadden we niet, we bleken er nauwelijks iets van te weten. Als er in de kerncentrale van Borssele iets zou gebeuren hadden we een rampenplan voor een straal van maximaal 15 kilometer."

Maar goed. Men gaat aan het werk. De ministers zijn weliswaar te beroerd om hun verkiezingscampagne te onderbreken, dus de ambtenaren moesten het doen, maar dat gebeurt wel vaker. Vrijdagsmiddags geeft de minister een persconferentie (de afstand van tweehonderd meter daarheen heeft hij per auto overbrugd), waar hij niets zinnigs weet te zeggen:

"Eén hoofdvoorlichter bracht naar buiten dat de regering in paniek was. Ten onrechte en niet loyaal. Die voorlichter heeft het geweten: d'ruit en d'r niet meer in!"

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! De regering was helemaal niet in paniek. De regering was te stom om te snappen dat er reden voor paniek zou kunnen zijn. De regering was bovendien veel te druk met de verkiezingen om zich druk te maken over zoiets onbenulligs als een potentieel dodelijke wolk radioactiviteit boven Nederland:

"Zaterdagmiddag, 3 mei: 'Ik zat bij een verkiezingsbijeenkomst in Krasnapolsky in Amsterdam. Om twee uur werd bekend dat het om zes uur zou gaan regenen. En koeien die besmet gras eten, geven besmette melk en daarvan wordt besmette kaas gemaakt. En die wordt afgekeurd. Dat zou een economische ramp hebben betekend, de volksgezondheid was niet in gevaar."

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! Dezelfde man die niets weet van radioactiviteit, weet dan wel dat de volksgezondheid niet in gevaar is, omdat dat een economische ramp zou betekenen.

De koeien moeten op stal gezet worden en Pieter 'ik val aan, volg mij!' Winsemius is niet in paniek, maar koopt wel "de hele wereldvoorraad jodiumtabletten" op, vermoedelijk omdat de volksgezondheid geen gevaar loopt:

"Bang waren we niet, daarvoor wisten we te weinig, al liepen er bij de ambtenaren ook paniekhazen rond. Stress had ik wel, op maandag kon ik mijn nek niet meer verdraaien."

Wat een held! Wat een daadkracht! Maak die man minister! Loodsen door geen richting aan te geven, je moet er maar op komen. Dit speelde overigens in de tijd dat men in de Sovjetunie, want die bestond nog, net aan het experimenteren was met iets meer openheid. Winsemius ziet dat niet zo zitten, openheid:

"Ik heb later wel eens gezegd dat ik zo'n kernramp hier ook nooit meteen bekend zou hebben gemaakt. De paniek van een paar miljoen mensen die over elkaar heen struikelen om weg te komen... Daar vallen veel meer doden bij."

Deze man is lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. We zeggen het maar even. En nu het punt waar het ons eigenlijk om gaat. Winsemius beweert van kernenergievoorstander kernenergietegenstander geworden te zijn, maar is nu weer voorstander:

"[...] misschien moeten we het risico nemen. Er is een kans van één op honderd jaar dat het misgaat met een kerncentrale. Maar twee op de drie deskundigen verklaren dat klimaatveranderingen ziekten veroorzaken. Over honderd jaar een hoop doden door het klimaateffect? We zijn in de aap gelogeerd; het is kiezen tussen twee keer rotte schade."

Waar hij die "twee op de drie deskundigen" vandaan haalt, is ons een raadsel. Het ergste is echter dat Pieter 'feitelijk heb ik dus gewoon uit mijn neus zitten vreten' Winsemius het doet voorkomen alsof er geen alternatief is voor kernenergie. En even voor alle duidelijkheid: als Nederland indertijd niet door een enorme radioactieve wolk getroffen is, is dat dus niet de verdienste van Pieter 'als Nederland wel getroffen was zou ik het niet zeggen en kan ik u misschien een plezier doen met een jodiumtabletje' Winsemius, maar stom toeval, veroorzaakt door de afstand tot het radioactieve besmettingscentrum in Tsjernobil in combinatie met de windrichting, het wolkendek, de zonnestraling en een hoop mazzel.

22-04-2006 12.23 | Door: Stommeling Jones

Het reactieveld bij dit onderwerp is gesloten. Mocht u nog iets aan de discussie toe te voegen hebben, dan kunt u reageren via reacties@opinieleiders.nl of op het Opinieleidersforum.